Behoud het Walenschip Céphée

Onze dank aan allen!

Eind 2021 vroegen we uw steun voor het behoud van het schip Céphee als beschermd monument en dit door het indienen van een bezwaarschrift aan de locale overheid.

De reactie hierop was overweldigend. Op amper 2 weken kreeg de dienst Monumentenzorg – Stad Antwerpen –  meer dan 400 bezwaarschriften toegestuurd.  Deze bezwaarschriften kwamen niet alleen van particulieren maar ook van verenigingen die in naam van al hun leden spraken. Tevens  kregen we ook volop de aandacht van de pers en van de locale ATV-zender.

Het is nu afwachten wat de eindbeslissing Van de Minister zal zijn en we hopen dat het schip van een  mogelijke verschroting wordt gevrijwaard.

We houden u uiteraard verder op de hoogte van de verdere ontwikkeling.

14 januari 2021

Eind 2021 vroegen we om uw bezwaarschrift te sturen naar Monumentenzorg Antwerpen.

lees meer

Beste,

Als liefhebber van ons maritiem erfgoed en vragen wij uw steun voor het behoud van het schip “Céphée” in zijn statuut van beschermd monument.

 

Het schip maakt deel uit van de historische collectie schepen die “onder den hangar” naast het Steen stonden opgesteld. Dit maritieme erfgoed is momenteel grotendeels ondergebracht op de Droogdokkensite (achter de Kattendijksluis). De schepen moesten verplaatst worden omwille van de werken aan Het Steen en de herinrichting van de kaden. Alleen het schip “Céphée” staat er voorlopig nog, maar moet dringend verplaatst worden omwille van de geplande werken.

 

Gezien de geplande werken aan het Steen en de kaaien, werd door De Stad een verzoek gericht aan de bevoegde Minister van het Vlaams Gewest om het statuut van beschermd monument aan het schip te ontnemen, ten einde het te kunnen verplaatsen. In dit verzoek werd ook gewezen op de slechte staat van het schip , waarbij niet uitgesloten werd dat het schip mogelijk niet meer zou kunnen verplaatst worden.

 

De Vlaamse Commissie voor Onroerend Erfgoed (VCOE) heeft in haar (niet bindend) advies aan de minister geadviseerd de status van beschermd monument te behouden. In dit advies wordt gewezen op de uitzonderlijke en unieke erfgoedwaarde van het schip. Bij ministerieel besluit van 2 september 2021 (BS 26.10.2021) werd evenwel de bescherming voorlopig opgeheven.

 

De Stad dient overeenkomstig de procedure een Openbaar Onderzoek te houden tijdens hetwelk eenieder BEZWAAR kan aantekenen tegen voormeld besluit. Dit bezwaar dient te gebeuren uiterlijk voor 9 januari 2022.

 

  • op papier: t.a.v. dienst Monumentenzorg Stad Antwerpen, Grote Markt 1, 2000 Antwerpen
  • via mail: t.a.v. monumentenzorg@antwerpen.be

(zie ook https://www.antwerpen.be/nl/overzicht/openbare-onderzoeken/monumentenzorg/openbaar-onderzoek-opheffing-beschermd-monument-walenschip-cephee)

 

Volgens een eerste onderzoek van door ons geraadpleegde specialisten is het schip – mits aangepaste draagconstructie – vervoerbaar en komt zeker voor restauratie in aanmerking. Daartoe is het ABSOLUUT aangewezen dat het statuut van BESCHERMD MONUMENT behouden blijft, en vragen wij u BEZWAAR aan te tekenen, in eigen naam of in naam van de vereniging die u vertegenwoordigt.

 

Daartoe vindt u een vrijblijvend model van bezwaar (per brief of mail).
Dit bezwaar dient te gebeuren uiterlijk voor 9 januari 2022.

 

Met dank voor uw aandacht en steun.

Vzw De Vrienden van het Nationaal Scheepvaartmuseum

 

Namens de Raad van Bestuur

Guy Huyghe, voorzitter
Michel Janssens, secretaris-generaal
Wim Vanerck, ondervoorzitter
Jaak Jespers, ondervoorzitter
Marc De Witte, penningmeester

Barones Francine de Nave, bestuurslid
Eric Grimbers, bestuurslid
Koen De Vriese, bestuurslid
Rutger Steenmeijer, bestuurslid

De Vrienden van het Nationaal Scheepvaartmuseum kochten het schip in 1982 ten einde het te kunnen schenken aan de Stad voor de collectie van het Nationaal Scheepvaartmuseum. De schenking werd door de Stad aanvaard in 1984. Aan onze vereniging werd nog een tussenkomst gevraagd voor het droogzetten van het schip op zijn huidige plaats en voor de kosten van de betonnen bedding. Het totale kostenplaatje voor onze vereniging bedroeg 420.000 BEF.

Dat het schip niet in optimale omstandigheden onder de hangars verbleef, is genoegzaam bekend.

Céphée

Walenschip Céphée

De “Céphée” was het eerste schip dat beschermd werd als monument (ministerieel besluit van 3 maart 1994), later gevolgd door het schoolschip “Mercator”.

Het zogenoemde “Walenschip” (in het Frans evenwel “péniche Flamande” genoemd) is de laatste reliek van een belangrijk hoofdstuk in de geschiedenis van de binnenvaart en de ontwikkeling van onze havens, in het bijzonder van de Antwerpse haven.

Begin 1900 waren er ongeveer 2000 van deze schepen ingeschreven in het nationale scheepsregister. Ze vormden een pareltje van scheepsbouw en timmervakmanschap. Met een minimum van hout geconstrueerd, hadden deze schepen een laadvermogen van 396 ton netto. Ze speelden een sleutelrol in de aanvoer/afvoer van de scheepsladingen in de havens.

Het Walenschip herinnert ook aan de levensomstandigheden van de schippers en de toenmalige sociale omstandigheden van die tijd: deze schepen werden getrokken (“gejaagd”) door vrouwen en kinderen en later ook door de paarden van de schipper en waren soms voorzien van een (gehuurd) zeiltje.

Een laatste exemplaar werd ontdekt in Frankrijk door het Museum van Rijn en Binnenvaart, die het van de Vlaamse eigenaar kon kopen: zo werd het schip gered van de sloop. Bekwame schippers-vrijwilligers brachten het schip in 1979 naar Antwerpen: voorwaar een huzarenstuk gezien de staat van het schip!

Lengte 38,54 m
Breedte 5 m
Diepgang 0,33 m